اقتصاد، سیاست، برجام و جشن هسته ای که برگزار نشد!!

این جا همه چیز بوی سیاست می دهد. ورزش سیاست زده، اقتصاد سیاست زده، فرهنگ و سینمای سیاست زده. درباره اثرات سیاسی برجام حرفی ندارم چون اصلا این کاره نیستم. اما از نظر اقتصادی، مثل همیشه پایم توی همان کفش همیشگی است. «اقتصاد قانونمندی های خودش را دارد». اقدامات دنیای سیاست در بهترین حالت می تواند انتظارات را تحت تاثیر قرار دهد. بانک ها را ببینید، ورشکستگی غیر رسمی شان را رییس بانک مرکزی هم انکار نمی کند. بورس ما، هنوز 5 درصد از تامین مالی کشور را هم انجام نمی دهد. نرخ ارز، بازار می داند ارز افزایش می یابد و افزایش یافت. نفت سبک ایران هنوز دارد 26 دلار فروش می رود. 

دولت مردان ما به خاطر این که به «نسل سیاسی اول انقلاب» تعلق دارند نمی توانند نو بیندیشند. ما «نسل جدید انقلاب» را می خواهیم که همیشه اشتباهات سیاست مداران را دیده است و جای خالی سیاست گذاران را احساس کرده است. 

یک گام در گذر از «دولت» به «بخش عمومی»

یک گام در گذر از «دولت» به «بخش عمومی» در سایه تحریم ها

دعوای استقلال اقتصاد از درآمدهای ناشی از فروش نفت ، همواره یکی از مسایل اقتصادی مهم سه دهه گذشته اقتصاد ایران بوده است. وابستگی تام و تمام بودجه دولت – به عنوان مهمترین جزء اقتصاد دولتی کشور – مشکلات زیادی از استقلال دولت از طبقات مردمی تا کسری بودجه های شدید در اثر نوسانات قیمت نفت و عدم تحقق درآمدهای برآورد شده و تورم های بالا و... را به بار آورد.

در میان بحث و جدال میان قایلان به استقلال نفتی و تکنوکرات هایی که جدا شدن اقتصاد ایران از درآمد نفتی را یک رویا می دیدند ، بر این نکته اتفاق نظر وجود داشت که اگر قرار باشد جایگزینی برای درآمدهای نفتی وجود داشته باشد چیزی بهتر از مالیات نخواهد بود. برخلاف درآمدهای نفتی که منبع اصلی رانت خواری و تضاد طبقاتی و توسعه نامتوازن کلان شهرها و روستاها در اقتصاد ایران است ، از اثرات اصلی مالیات ها در تمام نظام های اقتصادی ، بازتوزیع درآمد در اقتصاد ملی و کم شدن فاصله طبقات اقتصادی و اجتماعی است. به علاوه ، دولتی که برای کوچکترین مخارج خود وابسته به مالیات گیری از اصناف مختلف اقتصاد کشور است ، برای هر طرح و پروژه و اقدام خود مجبور است به دموکراتیک ترین شکل ممکن منافع تمام اقشار جامعه را در نظر بگیرد. تامین مالی دولت از طریق مالیات گیری اثری در ترازنامه بانک مرکزی ندارد و تورم زا نخواهد بود.

با وجود این اتفاق نظر درباره مزایای مالیات ، در سه دهه گذشته هیچ کدام از طرفین نزاع بالا در افزایش سهم مالیات ها در درآمد ملی توفیقی پیدا نکردند. علت اصلی این عدم توفیق قیمت بالای نفت در سال های گذشته و بی نیازی دولت ها از استفاده از مالیات بود ، کاری که به شدت به ضرر کمپین انتخاباتی دولت های تمام می شد.

اما در دولت حاضر ، فروش پایین نفتی و افت قیمت نفت باعث شد دولت به طور جدی به فکر استفاده از مالیات ها در بودجه سال 93 بیفتد.

غلبه سیاست و چالش اخلاق حرفه ای

]

بالاخره دولت برای مبارزه با چالش های اقتصادی دست به اعمال سیاست های ّّ«خارج از مذاکرات» زد. سه شنبه هفته گذشته سخنگوی هیئت دولت با حضوردر برنامه تیتر شبکه خبر ابعاد تصمیم شجاعانه دولت در حذف سهمیه بنزین یارانه ای خودروهای شخصی را برای ملت تشریح کرد. اگرچه اتخاد این تصمیم برای کمپین انتخاباتی رییس جمهور هزینه هایی ایجاد خواهد کرد اما حذف سهمیه خودروهای شخصی - یا بهتر بگوییم حذف یکی از مهمترین اجزاء یارانه انرژی کشور - اقدامی است که ضرورت آن بارها از سوی کارشناسان اقتصادی به دولت های مختلف گوشزد شده بود و اما متاسفانه خاطر تبعات اجتماعی - سیاسی آن نادیده گرفته شده و مشکلات زیادی را برای اقتصاد ایران به وجود آورده بود.

این اقدام به جا و کارشناسانه اما در گوشه و کنار توسط رسانه های منتقد دولت به سختی مورد نقد قرارگرفت. نقد سیاست گذاری ها همواره وظیفه رسانه کارشناس و متعهد بوده و هست اما نکته این است که بخش ریادی از مخالفت با حذف یارانه انرژی بیش از این که شایسته عنوان نقد باشند شبیه سرزنش های کور و غیر کارشناسانه ای هستند که به شدت از انگیزه های سیاسی تغذیه می شوند نه از بررسی های کارشناسانه.

بازی خطرناک دولت در مذاکرات

در دو ماه باقی مانده به انتهای فرصت مذاکرات ، تمام تخم مرغ های ملت در یک سبد قرار گرفته است.  تیم کار کشته سیاسی - رسانه ای دولت در این مقطع حساس تعیین سرنوشت ملت و نسل های آینده این کشور را به میز مذاکره گره زده است که شکست در آن همه ما را غرق خواهد کرد. دولت یازدهم تمامی زمین های بازی اش را به یک زمین تبدیل کرده و شکست در این یک زمین یعنی شکست کامل دولت و از دست دادن انتخابات مجلس و ریاست جمهوری 94 .البته قدرتی که ساختار سیاسی جمهوری اسلامی به دولت های خود داده است (درست یا غلط) باعث شده که تمام حوزه های زندگی ملت هم به یک موضوع بستگی پیدا کند که شکست در آن شکست ملت باشد در اقتصاد و سیاست. دولت دارد با دست خالی به مذاکره می رود.

سیاسی کاری و افت رشد علمی کشور !

خبرگزاری های کشور ، سه شنبه این هفته از نامه 4 هزار عضو هیئت علمی کشور به آقای روحانی و هشدار نسبت به افت رشد علمی کشور خبر دادند. 

علم و تکنولوژی ، مهمترین موتور محرک رشد اقتصادی کشورهاست. اگر این کاهش رشد در بلند مدت ادامه داشته باشد ، بدون شک اثر منفی آن بر رشد اقتصادی کشور نمایان خواهد شد. 

هیچ کجای علم اقتصاد از نتیجه مذاکرات سیاسی به عنوان عامل اساسی توسعه و رشد اقتصادی صحبت نشده است. من نمی دانم دوستان با چه استدلالی این قدر روی این مساله تکیه می کنند تا اقتصاد کشور را رونق بدهند در صورتی که رشد علم کشور وارد این رکود شده است؟

الله اعلم بما فی الصدور